نقشه فرش

نقشه فرش مجموعه ای از رنگ ها، بافت ها و نقوش متنوع هستند. اگرچه این نقوش با توجه به دوره‌ای که فرش‌ها در آن بافته می‌شوند متفاوت است، اما نشان‌دهنده تفاوت‌های سبک دکوراسیون در طول سال‌ها نیز هستند. تفاوت های اساسی بین نقشه فرش های دستباف با ویژگی های قدیمی و فرش های طراحی شده برای سبک مدرن، وجود دارد. با توجه به ساختار اتاقی که فرش در آن قرار داده می شود، هدف از استفاده، مبلمان موجود در اتاق و توزیع مبلمان در اتاق، می توان انواع مختلفی از طرح ها و نقشه فرش را انتخاب کرد.

نقشه، برنامه اجرايي بافت فرش است. در واقع نقش فرش عبارت است از نمای قالی بر روی کاغذ شطرنجي که بافنده یا دستگاه بافندگی با توجه به آن فرش را می بافد.

نقشه فرش : طرح های هندسی

اين نقشه ها قدمت بیشتری داشته و ترسیم آنها با خطوط افقی، عمودی و مورب انجام مي گیرد بعضي از اين نقشه ها ذهني بوده و در مناطق عشايری و ترکمن صحرا برای بافت  استفاده مي شود. به نقشه هايی که در آنها از خطوط منحنی وشكسته همزمان استفاده می شود ,نقشه تلفیقی نیز می گويند.

از نقوش هندسی فرش که در دهه 2000 میلادی مطابق با رویکرد طراحی ساده و مینیمال خانه های مدرن رایج شد، به ویژه در اتاق نشیمن استفاده می شود. در الگوهای هندسی که ساختاری آرام اما قاطع دارند، با استفاده از تناژهای مختلف یک رنگ، ظاهری شیک به دست می آید. این نوع نقشه فرش که با سبک اسکاندیناویایی هماهنگ هستند، برای دفاتر دنج و راحت نیز بهترین کارایی را دارند. رنگ‌هایی مانند خاکستری، بژ و کرم در فرش‌های طرح‌دار هندسی به چشم می‌خورد که فضای مورد استفاده را طراوت می‌بخشد و جریانی در اتاق ایجاد می‌کند.

نقشه فرش های مدرن

در نقشه فرش های مدرن اشکال هندسی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما با این وجود ردپای سنتی هم در این فرش ها گاهی به چشم میخورد. در میان الگوها، علاوه بر نقوش گلدار و تکراری کلاسیک، ردپای جنبش پاپ آرت نیز در آن وجود دارد. در این فرش‌های رنگارنگ که مخصوصاً در اتاق‌های جوانان و کودکان ترجیح داده می‌شود، نقش برجسته‌های متناسب با نقش های رایج نیز هست. طرح هایی که در آنها الگوهای کلاسیک دوباره تفسیر می شوند، عموماً به تکمیل سالن های بزرگ و اتاق نشیمن ترجیح داده می شوند.

نقشه فرش کلاسیک

فرش هایی با نقوش سنتی با سبک جاودانه خود جای خود را هم در منازل و هم در ادارات پیدا می کنند. تزئینات حاشیه و نقوش گیاهی یا حیوانی متمرکز در وسط فرش کلاسیک را می توان با مبلمانی تقریباً از هر دوره استفاده کرد. طرح های فرش که در آن از نقوش سنتی به زیبایی استفاده شده است، به ویژه مکمل سبک آوانگارد است. فرش هایی با نقش و نگارهای کلاسیک وقتی در فضاهای بزرگ استفاده می شوند هویت و گرما را به محیط می بخشند.

طرح و نقشه فرش ایرانی در کنار تمام زیبایی های هنری خود از ظرافت خاصی برخوردار است. این ظرافت در هیچ یک از طرح و نقشه های فرش طراحان فرش دیگر کشورها وجود ندارد. همین تمایز واضح حاصل ذوق هنر طراحان بافندگان هنرمند فرش ایران است، باعث شهرت جهانی طرح و مدل فرش ایرانی شده است. این شهرت تا حدی است فرش دستباف ایران را به عنوان یک کالای هنری با اختلافی فاحش نسبت رقبای فرش ایرانی، در رتبه نخست قرار داده است.

زیبایی و ظرافت مدل و طرح فرش ایرانی پیش از این در حوزه فرش دستباف برای جهانیان ثابت و روشن شده بود. در فرش ماشینی نیز، این کالای صنعتی را به شکل شگرفی از دیگر رقبای خود متمایز ساخته است. به گونه ای که اکنون فرش ماشینی ایران، به ویژه فرش کاشان، نیز از شهرت جهانی برخوردار می باشد. از نظر زیبایی و ظرافت نیز این فرش ها با اختلاف فاحشی در رتبه نخست قرار دارند. از این جهت تقریبا رقیبی برای خود نمی بینند.

معروف ترین طرح های فرش ایرانی موارد زیر است: مثلث سیترون ، نماز نیچه ، گلدان ، فریم ، درختی ، آریگته ، شاه عباس ، عربی ، پرتره ، گل اروپایی ، ماهی مخلوط ، راه راه ، پراکندگی ، ترکمن و شکارگاه و چهار فصل

نقشه فرش های قدیمی

پترن های گل و گیاه، به ویژه در الگوهای فرش قدیمی و در فرش‌های دست‌بافت، تزئینات حاشیه و ترکیب‌بندی‌های متمرکز در وسط، خودنمایی می‌کنند. این الگوهای متمایز و در عین حال کلاسیک در طرح‌های فرش سنتی استفاده می‌شوند و کف را به دیوار پنجم اتاق تبدیل می‌کنند.

نقوشی که رگه هایی از هنر بافندگی را در خود دارند در فرش های کلاسیک و فرش های ایرانی اتاق نشیمن هم دیده می شود. فرش‌هایی که با نقوش کلاسیک بافتی گرم و بدیع پیدا می‌کنند، معمولاً شامل هارمونی رنگ‌هایی مانند شرابی، قهوه‌ای، سبز خاکی و مشکی هستند. این الگوها که فضایی اصیل به دکوراسیون می بخشند، مهم ترین مکمل سبک روستیک هستند که در سال های اخیر رایج شده است.

نقشه فرش های جدید

نقوش اصیل که در دکوراسیون مدرن خانه به کرات مورد استفاده قرار می گیرند، با نقوشی که هر فصل تجدید می شوند و خطوط مختلفی را در بر می گیرند، به چشم می خورند. نقوشی که طراحان فرش با توجه به علایق و درخواست مشتری به روز می کنند نیز بر اساس گرایش های رایج شکل می گیرند. در میان محبوب ترین نقش های جدید فرش می توان به نقش های مرمر، اشکال هندسی در هم تنیده، پیکره های بزرگ حیوانات یا گیاهان اشاره کرد. نقوش ابتکاری به کار رفته در فرش که می توان آنها را در فضاهای رنگارنگ و محیط های کاری میننیمال ترجیح داد، بافتی شاد و راحت به محیط می بخشد.

نقشه فرش های سبک و تابستانی

نواحی استفاده از فرش ها نیز بر بافت الگوی استفاده شده در طرح تأثیر می گذارد. در فرش های ریز ساختار که برای استفاده در آب و هوای گرم یا در فصل تابستان تهیه می شود، طرح های متنوعی وجود دارد. نقوش گل و حیوانات چند رنگ را می توان در فرش ها گنجاند که برای تکمیل روح فضاهای تابستانی و همچنین نقش های بسیار مینیمال طراحی شده اند.

از الگوهای رایج فرش تابستانی می توان به تکه دوزی اشاره کرد. این فرش ها که در آنها از رنگ های زنده در کنار هم استفاده شده است، لذت روزهای گرم تابستان را منعکس می کند. برای دستیابی به ظاهری جذاب تر و آرام تر، الگوهای حداقلی که روی تُن رنگ های ملایم اعمال می شوند، ترجیح داده می شوند.

نتیجه گیری:

پترن ها و اگوهایی فرش، بسیار متنوع هستند. هر کدام از ان ها برای یک سبک دکوراسیون و یک مدل فرش مورد استفاده قرار میگیرد. هرچند در ده های اخیر، شاهد طرح های تلفیقی از معماران و طراحان خلاق بوده ایم، ولی باید توجه کنید که این تلفیق درست و به جا صورت پذیرد.