چگونه بفهمیم که یک فرش با کیفیت است؟

خرید فرش با کیفیت کار آسانی نیست، در حقیقا این نگرانی مشترک مصرف کنندگان است که هنگام خرید فرش از کیفیت کالای مورد نظر اطمینان حاصل کنند. اما این نگرانی را می توان با در نظر گرفتن ویژگی های خاصی که یک فرش مرغوب باید داشته باشد برطرف کرد. از این طریق می توان در کنار ارزش مادی فرش، از عمر مفید آن نیز آگاهی پیدا کرد.

فرش سنت زیبای ما ایرانی‌هاست. اصلاً یک خانه ایرانی بدون فرش‌های زیبا و هنرمندانه انگار چیزی کم دارند. حالا فرقی ندارد که فرش ماشینی باشد یا دستبافت.

خوشبختانه دنیا هم به ارزش و کیفیت بالای فرش‌های ایرانی پی‌برده و آن را می‌ستاید ولی ما که در ایران زندگی می‌کنیم این شانس را داریم که بهترین برند فرش ماشینی یا دستباف را با مناسب‌ترین قیمت و بدون واسطه تهیه کنیم.

بسته به جنس و بافت مورد استفاده، ممکن است بین فرش هایی که در هزاران طرح، رنگ و بافت مختلف به بازار عرضه می شوند، تفاوت های کیفی ایجاد شود. این تفاوت ها نه تنها بر ارزش مادی فرش، بلکه بر عمر مفید آن تأثیر می گذارد. نوع بافت، نوع نخ، تراکم گره و ویژگی های تکنولوژیکی به کار رفته در محصولات در تعیین کیفیت فرش موثر است. طبیعتا ویژگی های مورد انتظار فرش دستباف و فرش ماشینی یکسان نیست. با این حال، اساسی ترین کیفیت فرش این است که سالیان دراز قابل استفاده باشد و رنگ و بافت خود را حفظ کند. بنابراین، چگونه می توان تشخیص داد که یک فرش با کیفیت است؟

بافت فرش با کیفیت

بافت فرش در حقیقت ساختار نخ به کار رفته بر روی سطح آن است. نوع بافت به کار رفته در فرش، تراکم نخ و ساختار نخ تعیین کننده بافت نیز هست. از این نظر می توان نخ ها و تراکم گره هایی را که برای استفاده در فرش عنوان شده است از روی بافت مشخص کرد. در فرش دستباف با افزایش تعداد گره ها در هر متر مربع، ظاهر محکم تری روی فرش ایجاد می شود، در حالی که با کاهش گره ها، بافت فرش شل می شود. در فرش‌های ماشینی، نوع و استحکام گره ها نیز بر بافت تأثیر می‌گذارد. بافت سفت تر و پرتر نشان دهنده یک فرش با کیفیت است.

وزن فرش با کیفیت

با افزایش مواد استفاده شده در فرش، وزن فرش نیز به همان نسبت افزایش می یابد. از این نظر می توان گفت که در فرش سنگین تر از فرش با ابعاد یکسان، نخ بیشتری استفاده می شود و بیشتر بافته می شود. با توجه به آزمایشات انجام شده برای تعیین استانداردهای کیفی، عملکرد فرش با افزایش وزن نخ استفاده شده در فرش نیز افزایش می یابد. از این نظر می توان گفت که یکی از دو فرشی که از یک نوع نخ و در ابعاد یکسان تولید می شود و سنگین تر است، کیفیت بهتری دارد.

نوع نخ مورد استفاده در فرش با کیفیت

فرش با کیفیت را نمی توان مستقل از کیفیت نخ مورد استفاده در تولید تشخیص داد. نوع نخ استفاده شده برای فرش به طور مستقیم بر عملکرد مورد انتظار فرش با کیفیت تأثیر می گذارد. با توجه به نوع نخ به کار رفته در فرش، سایش، لکه گیری و عملکرد تحمل رنگ فرش متفاوت است. در فرش با کیفیت می توان از نخ های طبیعی ارزشمند مانند ابریشم و پشم و همچنین نخ های مصنوعی همچون اکرلیک استفاده کرد. در حالی که فرش‌های بافته شده حاوی الیاف طبیعی از نظر جنس ارزش بیشتری دارند، فرش‌هایی که از نخ‌های مصنوعی تولید شده‌اند با فناوری پیشرفته نیز با کارایی بیشتری دارند.

جنس نخ خاب را بررسی کنید.

جنس نخ خاب مهم‌ترین عامل در تعیین کیفیت فرش است، چرا که بیش از 70% وزن یک فرش را نخ خاب _که به آن نخ پرز هم می‌گویند_ تشکیل می‌دهد.

از این نخ برای بافت گره‌های رنگ استفاده می‌شود و کیفیت آن ارتباط مستقیمی با قیمت و ماندگاری فرش دارد.

بهترین فرش ماشینی، فرشی است که 100 درصد نخ خاب آن از الیافی به نام «اکریلیک» تهیه شده باشد. این الیاف مصنوعی، گرم و سبک هستند و حالتی شبیه به پشم دارند.

فرش‌هایی که به صورت خالص از اکریلیک بافته شده باشند در مقابل عوامل محیطی مثل روغن، مواد شیمیایی و نور خورشید بسیار مقاوم‌تر از انواع پلی‌استر (ابریشم مصنوعی) یا پلی پروپیلن هستند.

از طرفی این نوع فرش‌ها قابلیت شستشو بالایی داشته و آلودگی‌ها به راحتی از روی آن‌ها پاک می‌شوند.

برای تشخیص یک فرش ماشینی اکریلیک چند راه وجود دارد:

• دست کشیدن روی فرش: اگر دست شما به راحتی از روی فرش سُر خورد و احساس چسبندگی نکردید، آن فرش اکریلیک است.

• بوی فرش: فرش‌های ماشینی اکریلیک بوی پلاستیک و مواد نفتی نمی‌دهند.

• شفاف بودن رنگ‌ها: فرش‌های اکریلیک نسبت به انواع دیگر مثل پلی استر، رنگ‌ها را شفاف‌ و سرزنده نمایش می‌دهند.

البته قیمت بالای نخ‌های اکریلیک باعث شده تا بعضی از کارخانه‌ها برای کاهش هزینه‌ها از نخ‌های اکریلیک و پلی استر یا پلی پروپیلن به صورت ترکیبی استفاده کنند.

هر چه درصد استفاده از الیاف اکریلیک پایین‌تر باشد به همان میزان کیفیت و قیمت فرش هم کاهش پیدا می‌کند.

تعداد گره‌های طولی و عرضی را بشمارید.

یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین قیمت فرش با کیفیت تراکم آن است. منظور از تراکم تعداد گره‌های بافته شده یک فرش است. حالا ما دو نوع تراکم داریم:

تراکم عرضی (یا شانه فرش)

تراکم عرضی یک فرش با شمارش تعداد گره‌ها در عرض آن بدست می‌آید.

مثلاً وقتی می‌گوییم فرشی 1000 شانه است یعنی باید در طول هر متر از آن فرش هزار گره وجود داشته باشد. ( یا در مقیاس کوچکتر در هر 10 سانتی‌متر، 100 گره)

برای خرید بهترین فرش ماشینی باید فرشی را انتخاب کنید که شانۀ بالاتری داشته باشد زیرا در این نوع فرش‌ها نقوش ریزتر به نظر رسیده و حالتی دستباف‌گونه‌‌تر دارند.

ویژگی های فرش با کیفیت

قبل از خرید فرش با کیفیت شوید فرش دارای هیچ عیب و نقصی نیست و از نظر ظاهری مشکلی ندارد مثل : پارگی ، سوختگی ، تو رفتگی در فرش ، بلند و کوتاهی خاب فرش و … چرا که فرش های بی کیفیت و درجه دو اکثر این مشکلات را دارند یا حتی پیش می آید فرش از وسط به صورت قرینه نباشد . قیمت فرش های بی کیفیت و درجه دو به طور معمول از فرش های درجه یک کمتر است ، اما افراد متقلب چنین فرش هایی را با عنوان هایی چون : فرش تخفیفی ، فرش ارزان تر از کارخانه ، فرش ارزان قیمت و … به فروش می رسانند.

فروشگاه ها و کارخانه هایی که فرش با کیفیت و درجه یک را تولید می کنند همراه تمامی محصولات چه در فروش حضوری و چه در فروش اینترنتی ، گارانتی و ضمانت نامه و بیمه نامه  قرار می دهند . در حقیقت فروشنده از کیفیت بالای محصول خود باخبر است و این ضمانت نامه گواهی بهترین کیفیت است تا اگر خریدار در آن ، هرگونه عیب با نقص دید بتواند آن را ارجاع دهد . فروشندگانی که از دادن ضمانت نامه و گارانتی امتناع می کنند هدف از آن ها فروختن محصول مورد نظر و کسب سود است و هیچ تضمینی برای کیفیت بالای محصولاتش وجود ندارد .

محکم بودن فرش

از نظر استانداردهای کیفی، تراکم گره فرش یک معیار مهم در طبقه بندی می باشد. با افزایش تعداد گره ها، یعنی حلقه هایی که در هر متر مربع از فرش استفاده می شود، وزن آن افزایش می یابد. در نتیجه همه اینها دوام فرش را افزایش می دهد و فرش عملکرد بهتری از خود نشان می دهد. به همین ترتیب، مقاومت بیشتری در برابر سایش و تغییر رنگ نیز خواهند داشت.

ارتفاع نخ های بافته شده در فرش با کیفیت

قسمتی به نام پرز در فرش هست که در واقع نخ های سطح استفاده در بافت است. در فرش ماشینی به طور کلی می توان به انواع برش، گره و پرزهای برجسته نیز اشاره کرد که از نظر ارتفاع با یکدیگر متفاوت هستند. اما طبق قوانین تعیین شده توسط موسسه استاندارد، ارائه حداکثر ارتفاع پرز در هنگام تولید فرش الزامی است. این ارتفاع به طور غیر مستقیم ضخامت، نرمی و خاصیت عایق بودن فرش را مشخص می کند. به همین ترتیب ارتفاع پرز مستقیماً بر دوام فرش در برابر ضربه ها و از دست دادن ضخامتی که ممکن است پس از بار سنگین در فرش رخ دهد تأثیر می گذارد.

خرید فرش با کیفیت

برای درک بهتر این مقاله میتوانید فرش های خانه خود را مورد بررسی قرار دهید. نخ، وزن و بافت فرش های خود را بررسی کنید تا نسبت به بقیه فرش ها دید بهتری پیدا کنید.

جدای از اینها مشاوره گرفتن از یک مشاوره امین و کاربلد هنگام خرید فرش نیز میتواند کمک بزرگی به انتخاب درست شما بکند.